اتصالات عملیات هات تپ را
می توان به دو دسته تقسیم کرد، دسته اول اتصالاتی هستند که بعد از اتمام عملیات نیز
روی لوله یا مخزن نصب می مانند و دسته دوم اتصالاتی هستند که حین و با اتمام فرایند
هات تپ از مجموعه خارج می شوند. خود دستگاه هات تپ جزو اتصالات موقت محسوب می شود
چرا که پس از اتمام عملیات از خط خارج می شود. البته در مواردی پیش آمده است که به
هر دلیلی مثل بروز ایراد در عملیات هات تپ و در شرایطی که امکان خارج کردن دستگاه
هات تپ وجود ندارد، دستگاه مدت ها در محل انجام عملیات به صورت نصب شده باقی مانده
است، اما در حالت کلی دستگاه هات تپ جزو اتصالات موقتی در عملیات hot tap است. از جمله
اتصالات دائم در عملیات هات تپ اتصالات سه شاخه ای هستند که به منظور تعبیه ورودی
انشعاب جدید روی لوله نصب می شوند. این اتصالات بسته به نوع کاربرد می توانند
اسپلیت تی، سدل نیپل یا ولدولت باشند.
این اتصالات روی لوله
جوشکاری می شوند
و سپس ولو متناسب با عملیات که پیش تر چک و بازرسی شده است روی آن ها نصب می شود و
در نهایت با نصب دستگاه هات تپ روی ولوها، عملیات انشعاب گرم به انجام می رسد. اما
باید توجه داشت که این مورد تنها کاربرد اتصالاتی نظیر اسپلیت تی به شمار نمی رود.
این اتصال دارای کاربردهای عدیده ای است که هر یک از آن ها می توانند به سهم خود
نقشی حائز اهمیت در پیشبرد فرایندهای مربوط به پایپینگ و سایر فرایندهای خطوط لوله داشته باشند. در زیر به مواردی از آن ها اشاره می شود و در خصوص یکی از موارد
کاربرد اسپلیت تی ها و سدل نیپل ها توضیحاتی داده می شود.
کاربردهای اتصالات انشعاب
گرم نظیر اسپلیت تی، سدل نیپل و ولدولت:
1.
در انجام عملیات انشعاب گیری گرم
2.
در مرحله پایپینگ به منظور تعیین مسیر
انشعاب ها
3.
به منظور انجام اصلاحات و اقدامات
اصلاحی
4.
برای مسدودسازی خطوط لوله
5.
برای ایجاد خطوط فرعی بای پس
6.
رفع نشتی با استفاده از این اتصالات
از مزایای اتصالات مذکور
این است که می توانند در حالی که سیال درون لوله یا مخزن جریان دارد روی لوله نصب
و جوشکاری شوند. البته در این خصوص باید بسیار احتیاط کرد و فرایند آن باید زیر
نظر مستقیم مهندسین و بازرسینی انجام شود که نسبت به حساسیت ها و الزاماتی که در
کار باید رعایت شود اشراف و تسلط کامل را داشته باشند.
در مواقعی که خط لوله یا
مخزن دچار نشتی می شود راهکارهای متعددی برای رفع نشتی وجود دارد. پروژه های رفع
نشتی معمولاً در صورتی انجام می شوند که خط تعطیل شده و دیگر جریانی درون سیال
نیست. چه بسا واجدهای صنعتی برای مدت های مدید نشتی خط را تحمل کنند تا موعد shut down خط فرا برسد و
در آن مقطع عملیات رفع نشتی را به انجام برسانند. اما یکی از راه ها برای این که
بدون نیاز به اموشی خط نشتی مرتفع شود
استفاده از اتصالات هات تپ است. در میان اتصالات هات تپ، اسپلیت تی قابلیت نشتی
گیری بسیار بالاتری دارد اما سدل نیپل، دیگر اتصال هات تپ نیز در این خصوص مثمر
ثمر خواهد بود. این اتصالات hot tap مزایا و کاربردهای زیر را خواهند داشت:
- اتصالات هات تپ برای رفع نشتی در صنایع انرژی،
نفت، پالایش، توزیع و دیگر صنایع همسو بسیار استفاده می شوند چرا که با
استفاده از آن هزینه های مربوط به خاموشی خط و.... از بین می رود.
- برخی تجهیزات حیاتی هستند و نمی توان آن ها را از سرویس خارج کرد.
این تجهیزات در صورتی که با مشکلاتی نظیر نشتی برخوردند بدون شک می بایست
نسبت به آن ها حساسیت به خرج داد. در این صورت اتصالات انشعاب گیری به روش
داغ راهکاری مناسب برای رفع نشتی در ضمن حفظ کارکرد این تجهیزات خواهد بود.
- لوله‌های دارای خوردگی، فرورفتگی، حفره بیش از
سایر تجهیزات در معرض بروز نشتی قرار می گیرند در این صورت دو راه برای رفع
مشکل وجود دارد. اول آن که روی سطح این لوله ها با یک لوله یا اتصال تقویت
پوشش داده شود تا مشکلی نشتی رفع شود، در این صورت می توان با استفاده از
اتصالات هات تپ به این مهم دست یافت. راه دوم نیز تعویض لوله می باشد که از
طریق ایجاد خط بای پس ممکن است. برای این کار نیز نصب اتصالات و انجام هات تپ
روی لوله ضروری است.
- یکی از مزایایی که استفاده از اتصالات هات تپ
برای رفع نشتی خط لوله دارد این است که فرایند مذکور با این اتصالات سازگاری
کامل با مقررات ایمنی دارد و ضریب ریسک آن کاهش می یابد. بزرگ ترین منبع ریسک
در این فرایندها حوشکاری اتصال روی خط لوله است که در صورت رعایت الزامات
جوشکاری و استانداردهای جوش و هات تپ ریسک عملیات به صفر نزدیک می شود.
عملیات نشتی گیری با
استفاده از اتصالات hot tap از
طرح های ابداعی شرکت پیشگام صنعت ابزار محسوب می شود که امتحان خود را هم در تست و
هم در عمل ثابت کرده است. برای این کار اغلب از اتصال سدل نیپل استفاده می شود چرا
که جایگیری و نصب و جوشکاری آن روی لوله در مقایسه با اسپلیت تی فرایند ساده تر و
مطمئن تری را دارد. اتصال دیگر هات تپ یعنی اسپلیت تی در این خصوص چندان کارآیی ندارد
مگر آن که لوله از هر دو جانب خود دارای خوردگی و آسیب باشد. در غیر این صورت سدل
نیپل که معمولا در هات تپ با سایزهای متوسط و کوچک مورد استفاده قرار می گیرد،
اتصال بهتری برای رفع نشتی است.