نکات فنی هات تپ

برای انشعاب گرفتن از خطوط لوله که در حال فعالیت هستند و سیال درون شان جریان دارد، معمولاً از عملیات هات تپ استفاده می شود. البته این یک قاعده کلی به شمار نمی رود و بسیاری از واحدهای صنعتی حاضر به استفاده از این تکنولوژی نیستند. اما خوشبختانه به دلیل مزایای اجرای عملیات

هات تپ، کیفیت و فن آوری بالای آن و نیز مقرون به صرفه بودنش اغلب واحداهی نفتی و گازی استفاده از عملیات هات تپ برای انشعاب گرفتن از خط لوله حاوی سیال را ترجیح می دهند. میزان اقبال مجتمع های نفتی و گازی اعم از پالایشگاه ها، پترویمی ها و خطوط انتقال از عملیات هات تپ آن قدر بالا بوده است که امروزه این سرویس جزو سرویس ها وخدمات نفتی و گازی محسوب می شود.

تصور بر این است که روش های سنتی مطمئن تر و دارای میزان خطر پایین تر هستند، ضمن این که مدیرانی که چنین طرز تلقی ای را دارند نسبت به هزینه هایی که عملیات هات تپ می تواند برای شان داشته باشد دچاری گنگی و ابهام هستند. برای مثال ایشان بدون توجه به مسدود کردن و ایزوله کردن خطوط شان و اختلال هایی که این امر در فرایندهای جاری شان دارد، دست به قطع جریان سیال می زنند و سیال را از لوله تحلیه می کنند تا انشعاب گیری را به صورت سنتی انجام دهند. آن ها هزینه های ناشی از هات تپ را هزینه هایی اضافه خوانده و تصور می کنند به کار گیری مجریان عملیات هات تپ برای انشعاب گیری بخشی مازاد بر هزینه های جاری بدان ها تحمیل می کند. این در حالی است که توجهی به قطعی جریان و مزیت بزرگ هات تپ در پیشگیری از این وقفه توجهب ندارند.

این دست تصمیم گیران فقط در صورت به وجود آمدن شرایط خاص نظیر مشکلات ناشی از قطع شدن سیالات و ضررهایی که این امر می تواند بر مجموعه صنعتی وارد آورد  به وجود آمده به اهمیت و مزایای عملیات هات تپ پی می برند. در انشعاب گیری به روش گرم یا همان عملیات هات تپ لوله بدون اینکه از سرویس خارج شود انشعاب گیری می شود.

البته مزیت هات تپ نسبت به روش های  سنتی در صورتی تحقق و عینیت پیدا خواهد کرد که نکات فنی کار مورد بررسی دقیق قرار گرفته شده باشد و تمامی مولفه هایی که می توانند بر فرایند آسیب بزنند شناسایی و پیشگیری شده باشند. مجری هات تپ باید در خصوص این دست موارد حساسیت کافی را داشته باشد و با به کار گیری تیم های طراحی، مهندسی، بازرسی، اجرایی و ایمنی ماهر و کارکشته از بروز سوانح فنی و ایمنی حین کار پیشگیری کند.

شاخص های فنی اصلی ترین این مولفه ها محصوب می شوند که توجه به آن ها وظیفه تیم های طراحی و فنی و مهندسی است. استفاده از تجهیزات مناسب با کار، ابزارها و ماشین آلاتی که دارای هماهنگی با یکدیگر بوده و مجری هات تپ را در پیشبرد اهدافش یاری رساند، تأسیسات و ابزارهای کمکی باکیفیت و بدون ایراد و مواردی از این دست جزو اصول فنی کار است. برای مثال دستگاه هات تپ برای راه اندازی و برش لوله به روش گرم نیازمند یک موتور محرکی است که بتواند انرژی لازم برای برش لوله را منتقل کند. در صورتی که این مهم به وقوع نپیوندد امکان انجام انشعاب گیری به صورت دلخواه وجود نخواهد داشت. از سوی دیگر اتصالاتی که انرژی موتور به دستگاه هات تپ را منتقل می کنند نیز نباید دارای آسیب و ایراد و نشتی و مواردی از این دست باشند. برای نمونه اگر موتور از نوه هیدرولیکی باشد طبیعتاً اتصالتی که محرک هیدرولیکی را به دستگاه هات تپ منتقل می کنند نظیر شیلنگ ها و اتصالات، باید کاملاً آب بندی باشند تا فشار هیدرولیکی را به بهترین شکل انتقال دهند.

صرف نظر از ماشین آلات و ابزارهای انجام کار، نیروی انسانی کارآزموده و با تجربه نیز در این زمینه راهگشا خواهد بود. استفاده از اپراتورهای آماتور ممکن است مقرون به صرفع تر باشد اما ریسک عملیات را بالا می برد. ممکن است حتی چندین عملیات به صورت موفقیت آمیز توسط یک هات تپ کار آماتور به انجام برسد، اما در صورتی که در یکی از فرایندها، بخشی از فرایند دچار اختلال شود، طبیعتاً یک اپراتور متبحر زودتر و سریع تر می تواند نسبت به دلیل بروز ایراد آگاهی پیدا کرده و عکس العمل سریع تری نشان دهد. چه بسا در این صورت حتی نیاز به توقف جزئی و مقطعی فرایند هات تپ زنی نیز وجود نداشته باشد. اما اگر تیم عملیاتی تجربه کافی در این سطح را نداشته باشد قضیه دشوارتر خواهد شد و به محض بروز کو.چم ترین ایراد، فرایندها متوقف می شوند و بالاجبار تیم های فنی و مهندسی وارد فاز تحقیق می شوند تا ایرادیابی کنند. حال و در صورتی که ایشان نیز تخصص کافی را نداشته باشند فرایند اجرای عملیات هات تپ عملاً به مشکل برخواهد خوردف حال آن که ممکن است ایراد کاملاً جزئی بوده و با یک اقدام واکنشی سریع قابل رفع باشد.

آشکارسازی ایرادات پنهان یکی از پشتوانه های یک اپراتور اجرایی مجرب در هر زمینه صنعتی و خدماتی محسوب می شود و این امتیاز در واقع سرمایه ای است که در اختیار نیروهای باتجربه وجود دارد. اجرای عملیات هات تپ نیز از این قاعده مستثنی نیست. از قضا، از ان جا که این عملیات به صورت زنده و در محل سایت انجام می شود و ماهیتی پیوسته نیز دارد، ایرادیابی سریع می تواند یکی از امتیارات کلیدی مجری مجرب عملیات هات تپ قلمداد شود و از این رو به کار گیری از اپراتورهای باتجربه در این زمینه ضروری است.

در عملیات هات تپ توجه به استانداردها و مراجع مرتبط که خلل و فرج کار را شرح داده و نسبت به موارد فنی الزاماتی را برای مجری کار مطرح کرده اند نیز از ضرورت هاست. در این خصوص وظیفه تیم های طراحی و مهندسی است که با رجوع به این دست استانداردها و مراجع معتبر نسبت به الزامات، محدودیت ها و نکاتی که در هر مرحله از کار ضروری می آیند آشنایی و اشراف حاصل کرده و برنامه ریزی ها و دستورالعمل ها را در پرتو آن ها تدوین کنند.